Jak wyglądają wybory do rady sejmiku wojewódzkiego?
Czym zajmuje się sejmik wojewódzki?
Jeśli poświęcimy trochę czasu na zgłębienie zagadnienia, to szybko dojdziemy do wniosku, że na sejmiku województwa spoczywa całkiem sporo zadań. O czym dokładnie mowa? Czym dokładnie zajmuje się sejmik województwa? Przede wszystkim to właśnie on stanowi akty prawa miejscowego, w szczególności te, które dotyczą statutu województwa, zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim, czy zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. W kompetencjach sejmiku województwa leży uchwalanie strategii rozwoju województwa i zagospodarowania przestrzennego.
Oczywiście to dopiero początek, ponieważ zadań, z jakimi sejmik województwa będzie musiał się zmierzyć, a więc również radni, którzy w nim zasiądą, znajdzie się o wiele więcej. I tak do radnych sejmiku województwa należy określanie tryby prac nad projektem uchwały budżetowej, a także samą uchwałą budżetu województwa. W jego kompetencjach leży rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu województwa, sprawozdań finansowych województwa, czy sprawozdań z wykonywania wieloletnich programów województwa.
Dodatkowo to właśnie sejmik podejmuje uchwałę w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu województwa. Takich zadań znajdzie się o wiele więcej, więc każdy, kto myśli o wzięciu udziału w wyborach, powinien dobrze wiedzieć, że to nie zabawa, tylko praca, która może zająć całkiem sporo czasu.
Ilu radnych jest wybieranych do sejmiku?
Zasady wyboru radnych do sejmiku województwa ustalane są na podstawie wielkości poszczególnych województw, a dokładnie mówiąc ilości mieszkańców. I tak w województwach do 2 milionów mieszkańców do sejmiku województwa wybieranych jest 30 radnych. W województwach, których ilość mieszkańców przekracza 2 miliony, wybiera się o trzech radnych więcej na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców.
Wybory do sejmiku – kto może startować?
Wiele osób wychodzi z założenia, że do sejmiku województwa może startować każdy, kto ma jakieś pomysły na to, by polepszyć życie mieszkańców danego województwa. Jednak warto wiedzieć, że choć kandydować na radnego sejmiku województwa mogą osoby, które najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat, to są pewne ograniczenia. Mowa tutaj na przykład o tym, że na radnego sejmiku województwa może startować tylko osoba, która ma prawo wybierania do sejmiku województwa, a więc wyłącznie obywatel polski.
Dodatkowo, musi to być osoba, która na stale zamieszkuje na obszarze tego województwa i nie była karana. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że w wyborach startować nie mogą osoby, które zostały pozbawione praw publicznych, ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu, czy te, które zostały pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.
Wybory do sejmiku – jak to wygląda w praktyce?
Wybory do sejmików województw odbywają się pod nadzorem Państwowej Komisji Wyborczej i komisarzy wyborczych. Zaś za ich przeprowadzenie odpowiadają wojewódzkie komisje wyborcze, powiatowe komisje wyborcze oraz obwodowe komisje wyborcze. W celu przeprowadzenia wyborów obszar województwa dzieli się na okręgi wyborcze. Najczęściej okręgiem wyborczym jest jeden powiat, choć zdarzają się też przypadki, gdy okręgiem jest też tylko część powiatu i ma to zastosowanie, gdy dany powiat ma dużą liczbę mieszkańców.
Same wybory odbywają się od godziny 8 do 20 bez przerw i w tym czasie wyborcy mogą oddawać swoje głosy. Po zamknięciu lokali wyborczych komisja zabiera się do liczenia głosów i podania wyników. Liczba radnych wybieranych do danej rady sejmiku województwa zależy od ilości mieszkańców. I tak w jednym okręgu wyborczym może być wybieranych od 5 do 15 radnych, ale jednocześnie w żadnym z powiatów stanowiących jeden okrąg wyborczy nie mogą być wybrani w liczbie równej lub większej niż 3/5 ogólnej liczby rady.
FAQ
Ilu radnych jest w radzie sejmiku?
Gdzie mogę kandydować?
Wygaśnięcie mandatu radnego
Mandat radnego wygasa w przypadku jego śmierci, utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów, odmowy złożenia ślubowania, pisemnego zrzeczenia się mandatu, naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności, wyboru na wójta lub niezłożenia w terminach określonych w odrębnych przepisach oświadczenia o swoim stanie majątkowym.
Gdzie przeczytam więcej o samorządzie gminnym?
Większość przepisów dotyczących samorządu reguluje ustawa z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym.