Jakie są obowiązki i uprawnienia radnego sejmiku?
Jakie są obowiązki radnego sejmiku?
Aby radny mógł zacząć wykonywać swoje obowiązki, najpierw musi złożyć ślubowanie. Najczęściej ślubowanie składane jest na pierwszym posiedzeniu rady. Jeśli radny jest nieobecny na pierwszej sesji sejmiku województwa lub uzyskał mandat w czasie trwania kadencji, składa ślubowanie na pierwszej sesji, na której jest obecny.
Ślubowanie ma następującą treść: „Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu Polskiego, strzec suwerenności i interesów Państwa Polskiego, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny, wspólnoty samorządowej województwa i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej”. Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania „Tak mi dopomóż Bóg”.
Do samych obowiązków radnego należy przede wszystkim utrzymywanie kontaktów z mieszkańcami wspólnoty samorządowej województwa, jak również z ich organizacjami. Dlatego musi przyjmować zgłaszane przez mieszkańców danego województwa postulaty, jak również przedstawiać je organom województwa do rozpatrzenia. Oczywiście nie jest związany instrukcjami wyborców.
Oczywiście to dopiero początek, ponieważ na radnym sejmiku województwa spoczywa o wiele więcej obowiązków. O czym dokładnie mowa? Na pewno każdy, kto będzie chciał zostać radnym, musi liczyć się z tym, że będzie obowiązany brać udział w pracach organów samorządu województwa, czy wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany.
Radni zobowiązani są także do składania oświadczeń o stanie majątkowym, powszechnie nazywanymi oświadczeniami majątkowymi. W dokumencie tym podaje się informacje dotyczące majątku osobistego oraz majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. Oświadczenie majątkowe zawierać musi informacje o zasobach pieniężnych, nieruchomościach, czy udziałach i akcjach w spółkach handlowych. To jednak nie wszystko, ponieważ w oświadczeniu majątkowym muszą się również znaleźć informacje o nabyciu od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, czy jednostek samorządu terytorialnego, mienia, które podlegało zbyciu w drodze przetargu.
Oświadczenie majątkowe powinno również zawierać informacje dotyczące dochodów osiąganych z tytułu zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej, czy zobowiązaniach pieniężnych o wartości powyżej 10 000 złotych, w tym zaciągniętych kredytach i pożyczkach oraz warunkach, na jakich zostały udzielone. Takie oświadczenie radny musi złożyć przewodniczącemu rady sejmiku wojewódzkiego – marszałkowi województwa.
Jakie są uprawnienia radnego sejmiku?
Wykonując mandat, radny ma prawo do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały. Co więcej, może również liczyć na wgląd w działalność urzędu marszałkowskiego, spółek z udziałem samorządu województwa, spółek handlowych z udziałem wojewódzkich osób prawnych, wojewódzkich osób prawnych, wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, jak również zakładów i przedsiębiorstw samorządowych.
Co ważne, musi to robić z zachowaniem przepisów o tajemnicy prawnie chronionej, jak również tylko wtedy, gdy nie narusza to dóbr osobistych innych osób.
Z racji tego, że radny wykonuje mandat, może korzystać z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Co ciekawe, ochronę prawną mają zapewnioną również osoby, które wchodzą w skład zarządu, ale nie są radnymi.
W sprawach dotyczących województwa radny może również kierować interpelacje i zapytania do marszałka województwa. Interpelacje oczywiście muszą dotyczyć spraw, które mają istotne znaczenie dla województwa. Radny musi również zadbać o to, by zawierała krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające z niej pytania.
Każdy, kto pełni funkcję radnego sejmiku województwa, może liczyć na dietę oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Wysokość diet nie przekracza jednak łącznie półtorakrotności kwoty bazowej, która określona jest w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz na podstawie przepisów ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2288 oraz z 2020 r. poz. 278).
FAQ
Ilu radnych jest w radzie sejmiku?
Gdzie mogę kandydować?
Wygaśnięcie mandatu radnego
Mandat radnego wygasa w przypadku jego śmierci, utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów, odmowy złożenia ślubowania, pisemnego zrzeczenia się mandatu, naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności, wyboru na wójta lub niezłożenia w terminach określonych w odrębnych przepisach oświadczenia o swoim stanie majątkowym.
Gdzie przeczytam więcej o samorządzie gminnym?
Większość przepisów dotyczących samorządu reguluje ustawa z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym.