Jak wyglądają wybory do rady miasta?
Czym zajmuje się rada gminy?
Zanim przejdziemy do zagadnień związanych z samymi wyborami, najpierw warto ustalić, czym zajmuje się rada gminy. Jakie zadania na niej spoczywają i dlaczego na wyborcach spoczywa jej wybór? Okazuje się, że rada gminy ma całkiem sporo zadań do wykonania, a to oznacza, że radni w niej zasiadający również. O czym dokładnie mowa?
Do kompetencji rady gminy należą wszystkie sprawy, które są w zakresie działania gminy (o ile ustawy nie stanowią inaczej). Spodziewać się zatem można, że to w geście rady gminy leży uchwalanie statusu gminy, ustalanie wynagrodzenia wójta (burmistrza, czy prezydenta), ustalania kierunków jego działania, jak również przyjmowania sprawozdań z podjętych przez niego działań.
Do rady gminy należy również powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy na wniosek wójta, uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu, czy podejmowania uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu. Zadań, jakie spoczywają na radzie gminy, znajdzie się jednak o wiele więcej, a to oznacza między innymi uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, czy programów gospodarczych.
To rada gminy podejmuje także uchwały w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach. W geście rady gminy leży także kontrola działalności wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy.
Ilu radnych jest wybieranych do rady gminy?
Kadencja rady gminy trwa 5 lat i w jej skład wchodzą radni. Ich liczba jest uzależniona od liczby mieszkańców danej gminy, więc należy spodziewać się tego, że w różnych gminach będzie wybierana inna ilość radnych. W gminach do 20 tysięcy mieszkańców wybieranych jest 15 radnych. W gminach do 50 tysięcy mieszkańców rada gminy składa się z 21 radnych, a w gminach do 100 tysięcy mieszkańców 23 radnych.
W gminach, w których liczba mieszkańców wynosi do 200 tysięcy w radzie zasiada 25 radnych oraz po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100 tys. mieszkańców (nie więcej jednak niż 45 radnych). Wyjątek od reguły stanowi jedynie rada miasta stołecznego Warszawy, która liczy 60 radnych.
Wybory do rady gminy – kto może startować?
Na radnego gminy może kandydować osoba, która posiada w pełni prawa publiczne i wyborcze do tej rady gminy. Oznacza to, że o fotel w radzie gminy może ubiegać się obywatel polski, czy obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.
Co więcej, na stałe musi zamieszkiwać na obszarze gminy, w której zamierza startować w wyborach, jak również być osobą, która nigdy nie była karana. Jeśli kandydat ma za sobą kryminalną przeszłość, jest osobą pozbawioną praw publicznych, czy ubezwłasnowolnioną prawomocnym orzeczeniem sądu, czy pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu, to niestety nie ma szans na to, by zostać radnym gminy.
Wybory do rady gminy – jak to wygląda w praktyce?
Głosowanie odbywa się bez przerwy od godz. 8 do 20 w lokalu wyborczym, a nad jego przebiegiem czuwa wcześniej wybrana obwodowa komisja wyborcza. Głosowanie odbywa się na kartach wyborczych. Wybór dokonywany przez głosującego ma charakter pozytywny, a to oznacza, że na kartach zaznacza się osoby, które się popiera. Co więcej, głosowanie jest tajne, więc każda osoba, która chce oddać swój głos, przechodzi w ustronne miejsce i zaznacza, kogo wybiera.
Radni są wybierani w okręgach wyborczych bezpośrednio spośród zgłoszonych kandydatów. W gminach o liczbie 20 tysięcy mieszkańców o wyborze radnego decyduje liczba ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów. W gminach powyżej 20 tysięcy mieszkańców mandaty dzieli się pomiędzy kandydatów proporcjonalnie do łącznej liczby ważnie oddanych głosów odpowiednio na kandydatów danej listy. Co ważne, w podziale mandatów brane są pod uwagę listy kandydatów tych komitetów wyborczych, na których listy w skali gminy oddano co najmniej 5% ważnych głosów.
Więcej informacji o kandydowaniu do Rady Miasta przeczytasz w e-booku „Jak zostać radnym miasta. Praktyczny poradnik dla kandydatów na radnych”
FAQ
Ilu radnych jest w radzie gminy?
Liczba radnych w radzie gminy zależy od liczby mieszkańców danej gminy.
W skład rady wchodzą radni w liczbie:
- 15 w gminach do 20 000 mieszkańców
- 21 w gminach do 50 000 mieszkańców
- 23 w gminach do 100 000 mieszkańców
- 25 w gminach do 200 000 mieszkańców
W gminach pow. 200 tys. mieszkańców po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100 tys. mieszkańców (nie więcej jednak niż 45 radnych). Wyjątek stanowi Rada m. st. Warszawy, która liczy 60 radnych.
Gdzie mogę kandydować?
Powinieneś sprawdzić w urzędzie gminy, czy jest wpisany do rejestru wyborców. Jeśli stale zamieszkujesz w danej gminie bez zameldowania na pobyt stały, możesz zostać dopisany do tego rejestru. Wystarczy złożyć w tej sprawie w urzędzie gminy pisemny wniosek. Powinien on zawierać nazwisko, imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia oraz numer ewidencyjny PESEL wnioskodawcy. Do wniosku dołączasz kserokopię ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz pisemną deklarację z obywatelstwem i adresem stałego zamieszkania.
Rada gminy czy rada miasta?
Ustawa mówi, że jeżeli siedziba rady gminy znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, rada nosi nazwę rady miejskiej.
W odniesieniu do gmin wiejskich używany jest zwrot rada gminy, w gminach miejsko-wiejskich rada miejska (z użyciem „w”), a w gminach miejskich rada miasta – przykłady: Rada Gminy Kłodzko, Rada Miejska w Krotoszynie, Rada Miasta Krakowa.
Gdzie przeczytam więcej o samorządzie gminnym?
Większość przepisów dotyczących samorządu reguluje ustawa z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym.
Co robi radny miejski?
Co robi radny miasta? To pytanie, które wydaje się bardzo proste, a wystarczy zadać je kilku osobom, by dojść do wniosku, że tylko nieliczni są w stanie na nie odpowiedzieć. Ty również miałbyś z tym problemy? Przeczytaj więcej o obowiązkach radnego.
Ile zarabia radny gminy?
Ile zarabia radny miejski? To pytanie, które pojawia się bardzo często. Ty również chciałbyś poznać nie odpowiedź? W takim razie zajrzyj do tego artykułu – może dostarczyć Ci przydatnych informacji!
Jakie ograniczenia ma radny?
Na radnym miasta nie tylko spoczywają pewne obowiązki i prawa, ale również musi liczyć się z pewnymi ograniczeniami. O czym dokładnie mowa? Czego nie może robić radny miasta? Przeczytaj więcej o ograniczeniach radnych.
Kto może zostać radnym miasta?
Marzysz o karierze w polityce? Na początek chciałbyś sprawdzić się w roli radnego miasta, lecz nie wiesz, czy to możliwe? Zajrzyj do tego artykułu, gdyż może dostarczyć Ci wielu cennych informacji!