Kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego to budowanie świadomości wśród ludzi, że mogą mieć wpływ na rzeczywistość. Jednym z narzędzi kontroli jest dostęp do informacji publicznej.
Informacją publiczną jest wszystko to, co dotyczy władzy publicznej. Transparentna władza powinna publikować na swojej stronie BIP wszelkie umowy, faktury i dane. Niestety prawie nigdy tego nie robi, a elektroniczny obieg dokumentów leży w powijakach.
Po informacje związane z wydawanie publicznych pieniędzy, a także realizacją zadań publicznych, np. przez spółki komunalne, organizacje pozarządowe, szkoły itp. musisz zwrócić się do urzędu. Nazywa się to wnioskiem o dostęp do informacji publicznej.
Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.art. 61 Konstytucji RP
Wzór pisma o udostępnienie informacji publicznej
Aby zgłosić wniosek o udostępnienie informacji publicznej, wystarczy na skrzynkę mailową Urzędu Miasta napisać prośbę. Treść może brzmieć:
Dzień dobry,
na mocy ustawy o dostępie do informacji publicznej i artykułu 61 Konstytucji RP, wnosimy o udostępnienie na ten adres mailowy:
– zarządzenia Prezydenta Miasta X o…
– umów podpisanych przez Miasto X z…
Odpowiedź proszę przekazać w formie (np. skanów w pdf, nagranie w postaci pliku mp3) na adres (zwykły, internetowy, można zadeklarować osobisty odbiór).
Nie trzeba się nawet podpisywać. Urząd ma 14 dni na odpowiedź. Jeśli domagasz się dużej ilości danych, to urząd w odpowiedzi może zaznaczyć, że potrzebuje więcej czasu. Wówczas oczekiwanie może trwać do 2 miesięcy. Niektóre władze niechętnie udzielają informacji, przedłużając czas do maksimum. Niektóre nie zgadzają się na udzielenie informacji i sprawa ląduje w sądzie. Przetestowałem to narzędzie na przykładzie urzędów w Wodzisławiu i Krakowie – działa.